Манай улсын нэгэн онцлог давуу тал гэж нэрлэгдэж болохуйц Хөдөө Аж Ахуйн салбарын тухай ба Хөдөө Аж Ахуйтай холбогдох байгууллагуудын талаарх мэдээлэл байршлаа
Хэдэн арван жилийн турш хөдөө аж ахуй нь хүний амьдралын зайлшгүй шаардлагатай нэгэн салбар байсаар ирсэн. Өнөөгийн байдлаар тариалангийн аж ахуйгаас дээш ба түүнээс дээшхи хөдөө аж ахуйд ойн аж ахуй, сүүн бүтээгдэхүүн, жимс жимсгэнэ, шувууны аж ахуй, зөгий үржүүлэг, мөөг гэх мэтийг оруулж тооцно. Тиймээс хөдөө аж ахуйг хөдөө аж ахуйн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл, боловсруулалт, сурталчилгаа, түгээлт гэж нэрлэж болно. Тухайн улсын эдийн засагт хөдөө аж ахуй шийдвэрлэх үүрэг гүййцэтгэсээр ирсэн. Хөдөө аж ахуй бол тухайн орны эдийн засгийн тогтолцооны тулгуур юм. Хөдөө аж ахуй нь хүнс, түүхий эдээр хангахаас гадна хүн амын маш их хувийг ажлын байраар хангах боломжийг олгодог.
Хөдөө аж ахуй нь
Амьжиргааны эх үүсвэр – Ихэнх хүмүүсийн амьжиргааны гол эх үүсвэр нь газар тариалан байсан ба байсаар ч байгаа. Хүмүүсийн 70 орчим хувь нь хөдөө аж ахуйгаас шууд амьжиргаагаа залгуулдаг.
Үндэсний орлогод оруулах хувь нэмэр – Ихэнх хөгжиж буй орнуудын үндэсний орлогын гол эх үүсвэр нь хөдөө аж ахуй юм. Гэсэн хэдий ч хөгжингүй орнуудын хувьд хөдөө аж ахуй нь үндэсний орлогод бага хувь нэмэр оруулдаг.
Хүнсний болон тэжээлийн хангамж – Хөдөө аж ахуйн салбар нь гэрийн тэжээвэр амьтдын тэжээлээр хангадаг. Малын сүү, идэш гэх мэт зайлшгүй шаардлагатай хүнсний хангамж нь хөдөө аж ахуйн үйл ажиллагааны тусламжтайгаар ард иргэдийн гар дээр ирдэг.
Олон улсын худалдааны ач холбогдол – Элсэн чихэр, цай, будаа, халуун ногоо, тамхи, кофе гэх мэт хөдөө аж ахуйн бүтээгдэхүүнүүд нь зарим орнуудын экспортын гол бүтээгдэхүүнийг бүрдүүлдэг.
Түүхий материалын эх үүсвэр – Хөвөн, жотон даавуу, элсэн чихэр, тамхи, хүнсний болон хүнсний бус тос зэрэг томоохон үйлдвэрүүдийн түүхий эдийн гол эх үүсвэр нь хөдөө аж ахуй юм. Жимс боловсруулахаас гадна хүнсний ногоо, будааны хальс зэрэг бусад олон салбар түүхий эдээ гол төлөв хөдөө аж ахуйгаас авдаг.
Ажил эрхлэлт – Хөдөө аж ахуйн салбар дахь усжуулалтын схем, ус зайлуулах систем болон бусад ийм ажлуудыг хийх нь ажлын байрыг нэмэгдүүлэх томоохон боломж олгодог тул чухал ач холбогдолтой юм. Хөдөө аж ахуйн салбар нь ажиллах хүчний хувьд илүү их ажлын байраар хангах боломжийг олгодог. Энэ нь эргээд хүн амын хурдацтай өсөлтөөс үүдэлтэй хөгжиж буй орнуудын ажилгүйдлийн түвшинг бууруулдаг.
Эдийн засгийн хөгжил – Нэгэнт хөдөө аж ахуй олон хүн ажиллуулдаг тул эдийн засгийн хөгжилд хувь нэмэр оруулдаг. Үүний үр дүнд үндэсний орлогын түвшин, хүмүүсийн амьжиргааны түвшин сайжирсан. Хөдөө аж ахуйн салбарын хөгжлийн хурдацтай байдал нь дэвшилтэт хэтийн төлөвийг бий болгож, хөгжлийн сэдлийг нэмэгдүүлдэг. Тиймээс энэ нь тухайн улсын эдийн засгийн ерөнхий хөгжилд таатай уур амьсгалыг бүрдүүлэхэд тусалдаг. Тиймээс эдийн засгийн хөгжил нь хөдөө аж ахуйн өсөлтийн хурдаас хамаарна.
Хүнсний аюулгүй байдал – Тогтвортой хөдөө аж ахуйн салбар нь үндэсний аюулгүй байдлыг хангаж өгдөг. Аливаа улс орны гол шаардлага бол хүнсний аюулгүй байдал юм. Хүнсний аюулгүй байдал нь хөгжиж буй орнуудад тулгардаг томоохон бэрхшээлүүдийн нэг гэж үздэг уламжлалт хоол тэжээлийн дутагдлаас сэргийлдэг. Ихэнх улс орнууд орлогынхоо гол эх үүсвэрийг хөдөө аж ахуйн бүтээгдэхүүн, түүнтэй холбоотой салбаруудаас авдаг.
Хүнсний хангамж дахь хөдөө аж ахуйн ач холбогдол
Хөдөө аж ахуй бол дэлхийн хүнсний бүтээгдэхүүний тэргүүлэгч эх үүсвэр юм. Хөдөө аж ахуй нь хүнсний ногоо, уураг, тос үйлдвэрлэдэг. Нүүрс ус нь бүх амьд оршнолуудыг эрчим хүчээр хангадаг. Эдгээр нь будаа, улаан буудай, төмс зэрэг аж ахуйд ургадаг үр тарианы хэлбэрээр үйлдвэрлэгддэг. Уургийг хөдөө аж ахуй буурцагт ургамал болгон тараадаг. Үхрийн мах, загас, цагаан идээ зэрэг уургийн бусад эх үүсвэрүүд нь газар тариалангаас хамааралтай байдаг. Өөх тосоор эрчим хүч, биеийн бүтэц, дулааныг хангах нь нэн чухал юм. Эдгээрийг мөн л хөдөө аж ахуйгаас наранцэцэг, газрын самар, гич гэх мэтийг тариалах замаар олж авч болно. Жимс жимсгэнэ нь хоол хийх шаардлагагүй тул органик, бүрэн бүтэн хүнсний агууламжтай байдаг.
